W Ministerstwie Klimatu i Środowiska wzmożono trwające od 2014 r. prace nad „przedsięwzięciem legislacyjnym UD39” tj. pakietem różnych zmian w ustawie o ochronie przyrody. Projekt ewoluował i zmieniał zawartość; ostanie takie wzmożenie prac odnotowano w 2019 r. Obecna wersja projektu zawiera kilka przepisów bardzo niebezpiecznych dla przyrody, choć także kilka korzystnych propozycji.
Groźne elementy projektu to:
- Kolejny krok w osłabianiu ochrony parków narodowych i rezerwatów – umożliwienie odstępstw od przepisów ochronnych w przypadku „inwestycji celu publicznego związanych z ochroną ludności przed powodzią lub suszą”.
- Powszechne dopuszczenie, w parkach krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu, rozbudowy, nadbudowy i odbudowy dowolnych obiektów budowlanych w pasie 100m od wód, ze zwiększeniem kubatury lub powierzchni zabudowy do 20%.
- Umożliwienie ministrowi odwoływania członków Rad Naukowych parków narodowych, a RDOŚ odwolywania członków RROP w toku kadencji. Ograniczenie roli Rady Naukowej parku narodowego tylko do doradzania dyrektorowi parku (Rada w myśl proponowanych przepisów nie powinna zabierać głosu w sprawach istotnych dla Parku, ale będących poza kompetencją dyrektora – tak jak np. rada Świętokrzyskiego Parku Narodowego zabierała głos w sprawie niezgodnego z prawem wyłączenia gruntów na Świętym Krzyżu z granic Parku.
- Zmianę definicji „pozyskania”, umożliwiająca podciągnięcie pod tę nazwę również tępienia gatunku w celu ograniczenia szkód w mieniu. Chodzi tu o idee fix Ministerstwa Środowiska, czyli ułatwienie wydawania zgód na zabijanie bobrów. Celem zmiany wydaje się dopasowanie ustawy do… rozporządzenia o ochronie gatunkowej zwierząt, w którym w 2016 r. J. Szyszko zaliczył bobra do gatunków zwierząt podlegających ochronie częściowej, które mogą być pozyskiwane. Zmiana umożliwiłaby RDOŚ wydawanie zezwoleń na odstrzał bobrów bez konieczności indywidualnego wykazania związku z zagrożeniem szkodą i bez wykazania braku rozwiązań alternatywnych.
- Zakaz zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk, złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką nie mógłby być wprowadzany w parkach krajobrazowych, w OchK, w użytkach ekologicznych ani w innych gminnych formach ochrony przyrody; przestałby obowiązywać tam gdzie dziś jest;
- Możliwość udzielania odstępstw na niszczenie siedlisk i ostoi ptaków także „ze względu na słuszny interes strony” (dziś można udzielić zgody tylko ze względu na „nadrzędny interes publiczny”);
Kilka innych zmian jest jednak potencjalnie interesujących i idących w dobrym kierunku, choć nie całkiem konsekwentnie. Są to np.:
- Określanie celów ochrony oraz możliwość sporządzania i ustanawiania planów ochrony dla obszarów chronionego krajobrazu. Możliwość sporządzania i ustanawiania planów ochrony dla użytków ekologicznych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych. Gdyby jeszcze dopracować zawartość takich planów i zapewnić, że będą one prawem miejscowym, mógłby to być kroczek w kierunku uznania OchK i użytków ekologicznych za „obszary chronione” możliwe do zaliczenia na „cel 30%” o którym mowa w Strategii dla Ochrony Różnorodności Biologicznej UE Ale tylko mały kroczek – co naprawdę trzeba by zmienić w prawie, wymieniliśmy tu.
- Decyzje RDOŚ nakazujące natychmiastowe wstrzymanie działań naruszających zakazy lub podjęcie niezbędnych działań zapobiegawczych lub działań naprawczych w przypadku zmian wskutek naruszenia zakazów obowiązujących dla form ochrony przyrody lub dla gatunków chronionych (dla parków narodowych po zasięgnięciu opinii dyrektora parku, dla PK lub OchK – po zasięgnięciu opinii marszałka województwa; nie wiadomo dlaczego pominięto opinię gminy w przypadku gminnych form ochrony przyrody). To dobry przepis który pomógłby urealnić funkcjonowanie form ochrony przyrody.
Źródło: Wiadomości Klubu Przyrodników